ΝΤΟΜΑΤΟ-ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ

Του Θανάση Καρτερού*

Βρες άκρη με το ανθρώπινο μυαλό. Χωρίς κανένα λόγο θυμήθηκα αυτές τις μέρες το μανάβη της γειτονιάς μου πριν πολλά χρόνια, ο οποίος είχε μεγάλο πρόβλημα με τις ντομάτες. Έμπαιναν στο μαγαζί οι νοικοκυρές, με ισχυρή ντοματο-άποψη, σκάλιζαν τα καφάσια, εξέταζαν με εμβρίθεια την κάθε υποψήφια ντομάτα, τη μύριζαν, τη ζουλούσαν, την κακοποιούσαν, αναζητούσαν το βιογραφικό της, τη νοστιμιά της, και τη σχέση της με λιπάσματα και χημικά.

Το αποτέλεσμα ήταν αυτές μεν να παίρνουν αυτό που ήθελαν, αλλά στο τέλος να μένουν απούλητες ένα σωρό ντομάτες που δεν γέμιζαν το μάτι τους -άλλες ως μικρές, άλλες ως παραγινωμένες, κι άλλες ως ύποπτα πράσινες. Άσε που πολλές ήταν άσχημα ζουλιγμένες έως σάλτσας από το είδος της κριτικής εξέτασης στην οποία τις είχαν υποβάλλει. Κι έτσι ο μανάβης ικανοποιούσε μεν με τη δημοκρατική του ανοχή τις απαιτητικές πελάτισσες -διαλέγετε και παίρνετε- αλλά δυσαρεστούσε τις ντομάτες και το ταμείο του.

Κα τι σκέφτηκε; Έκανε τις ντομάτες πακέτο. Διαλεγμένες, ζυγισμένες, έτοιμες. Κι όποια νοικοκυρά ήθελα, αγόραζε πακέτο. Δυο-τρεις-δεκατρείς ντομάτες; Όλες ή καμιά. Θες τις καλές, τις κόκκινες, τις όμορφες; Θα πάρεις και τις άσχημες. Ντομάτα-ντομάτα απαγορεύεται. Κι έτσι ο μανάβης περιόρισε τη ντοματο- δημοκρατία, αλλά περιόρισε και τη χασούρα, αφού μέσα σε κάθε πακέτο έχωνε και δυο τρεις ζουλιγμένες, ή ύποπτα πράσινες ντομάτες. Τις οποίες η νοικοκυρά ήταν υποχρεωμένη να πάρει, αν ήθελε και τις κόκκινες.

Πολλές νοικοκυρές γύρισαν την πλάτη στο νέο σύστημα, αφού προσπάθησαν πρώτα να το αλλάξουν -δυστυχώς ψηφοφορίες στα μανάβικα δεν πραγματοποιούνται. Άλλες το δέχτηκαν. Πακέτο, σκέφτηκαν, αλλά μέσα οι περισσότερες είναι καλές ντομάτες. Κι άλλες πάλι το δέχτηκαν γιατί ήθελαν και μερικές ζουλιγμένες ντομάτες -για το φαγητό-, και μερικές πράσινες, που αντέχουν στο χρόνο. Με αποτέλεσμα να επέλθει τελικώς κάποια ισορροπία στην αντιπαράθεση της ντομάτας.

Υπήρξε όμως μια σημαντική παράπλευρη απώλεια για το μανάβη. Ζουλώντας τη ντοματο-δημοκρατία, ζούλιξε και την εμπιστοσύνη της νοικοκυράς. Δεν ήταν πια γι' αυτή ο δικός της μανάβης, αλλά άλλο ένα μανάβικο με προοπτική σούπερ μάρκετ. Γιατί η ντοματο- δημοκρατία, αν κάτσεις πάνω της, γίνεται σάλτσα-δημοκρατία. Και τα πιθανά περιφερειακά διδάγματα από την ντοματο-ιστορία αυτή, για να μην παρεξηγηθούμε, είναι ζαρζαβατικά και όχι κομματικά....

*Δημοσιεύθηκε στην "ΑΥΓΗ" την Τρίτη 4 Φεβρουαρίου 2014